Sở Y tế TP.HCM giải thích về chuyện 'thiếu thuốc cục bộ'

TP.HCM vẫn xảy ra tình trạng thiếu thuốc cục bộ, đặc biệt là thuốc hiếm. Vậy làm sao để không thiếu thuốc cục bộ và không hết 'thuốc cứu người?'.

Bệnh nhân, người nhà mua thuốc tại Bệnh viện Chợ Rẫy (Q.5, TP.HCM) - Ảnh: DUYÊN PHAN

Phóng viên Tuổi Trẻ Online đã trao đổi với ThS Lê Ngọc Danh - trưởng phòng nghiệp vụ dược Sở Y tế TP.HCM - xung quanh vấn đề này.

Ông Danh giải thích: 

- Trong đấu thầu mua sắm

ThS Lê Ngọc Danh, trưởng phòng nghiệp vụ dược Sở Y tế TP.HCM - Ảnh: THÙY DƯƠNG

* Hiện nay các bệnh viện tại TP.HCM còn tiếp tục bị thiếu thuốc hiếm không, thưa ông?

- Thuốc hiếm có 2 nhóm. Nhóm thuốc hiếm thứ nhất là nhóm thuốc để điều trị bệnh hiếm. Vì là bệnh hiếm nên ít khi xảy ra nên bệnh viện thường sẽ không chủ động dự trữ, còn khi dự trữ thì cũng có nguy cơ là không sử dụng phải hủy thuốc. Nhóm thuốc hiếm thứ 2 là loại không sẵn có trên thị trường Việt Nam.

Do các thuốc hiếm nên nhu cầu sử dụng thuốc ít, các nhà nhập khẩu không có nhiều lợi nhuận nên không muốn nhập khẩu, thuốc này Việt Nam cũng chưa sản xuất được. Ví dụ như thuốc giải độc Xanh Methylen (trong trường hợp bị Methemoglobin), huyết thanh kháng độc tố bạch hầu, huyết thanh kháng nọc rắn... Không chỉ tại Việt Nam mà các nước trên thế giới cũng có trong tình trạng thiếu thuốc hiếm như vậy.

* TP.HCM là địa phương duy nhất trong cả nước được quyền cấp phép nhập khẩu thuốc hiếmthay vì phải đợi Bộ Y tế cấp phép như trước đây. Với "đặc quyền" này, trong thời gian tới TP.HCM sẽ không bị thiếu thuốc hiếm nữa?

- Các bệnh viện ở TP.HCM thường chủ động để dự trữ những loại thuốc hiếm này, nhưng đặc điểm của TP.HCM là tiếp nhận bệnh nhân gần như cả khu vực phía Nam, cho nên có những ca bệnh không phải đến từ TP.HCM mà đến từ các tỉnh khác, trong một số trường hợp TP.HCM không đảm bảo cơ số thuốc hiếm sẵn có.

Về chủ trương của Chính phủ đã giao cho Bộ Y tế thành lập Trung tâm Dự trữ quốc gia về thuốc hiếm, nhưng hiện chưa được hình thành. Còn về phía TP.HCM, HĐND TP thấy cần thiết của việc dự trữ thuốc hiếm đã giao cho UBND TP chỉ đạo Sở Y tế TP khẩn trương tham mưu cơ chế dự trữ thuốc hiếm.

Sở Y tế cũng đang cùng các chuyên gia trong lĩnh vực cấp cứu xây dựng danh mục, cơ số và các phương thức để dự trữ thuốc hiếm dùng trong cấp cứu và sớm trình TP phê duyệt. Cũng cần nói thêm việc dự trữ thuốc hiếm sẽ giảm nguy cơ thiếu thuốc hiếm, chứ không bao giờ triệt tiêu được việc thiếu thuốc hiếm. Vì ngay cả khi dự trữ sẽ không dự trữ phủ hết các tình huống.

Ví dụ như dự trữ thuốc BAT dùng trong trường hợp ngộ độc tố thực phẩm, các chuyên gia đang đề xuất dự trữ từ 2-5 cơ số, dành 2-5 người bệnh. Nếu trong trường hợp chùm ngộ độc 10 ca vẫn thiếu. Giờ mình đề xuất dự trữ 10 ca mà ngộ độc 20 ca thì vẫn là thiếu...

* TP.HCM với đặc quyền được cấp phép nhập khẩu thuốc hiếm, khi các tỉnh, thành "nhờ cậy" TP.HCM đặt hàng cơ số thuốc hiếm thì TP.HCM có giúp được không?

-Đương nhiên là được vì cứu người là quan trọng nhất. Ngay cả nếu không điều chuyển thuốc cho các địa phương khác để điều trị tại chỗ thì người bệnh hoàn toàn có thể được chuyển về TP để tiếp tục điều trị. Ngoài ra, TP.HCM luôn xác định là địa phương tuyến cuối, khi xây dựng danh mục thuốc đều tính luôn cho trường hợp người bệnh chuyển đến từ các địa phương khác trong khu vực.

Trị bệnh hiếm: Thuốc 50 tỉ đồng truyền trong 60 phút

Loại thuốc điều trị bệnh hiếm có giá tới 50 tỉ/liều duy nhất này đã được Cục Quản lý thực phẩm và dược phẩm Mỹ (FDA) thông qua năm 2019.