![]() |
Uống cà phê điều độ có rất nhiều công dụng cho sức khỏe. Ảnh: Eat This Not That. |
Chúng ta đều biết caffeine có tác dụng giúp tăng cường sự tỉnh táo vào buổi sáng hoặc thư giãn vào buổi chiều. Ngoài ra, cà phê còn có nhiều lợi ích khác cho sức khỏe.
Đặc biệt, mới đây các nhà nghiên cứu cũng đã liên hệ hợp chất này với quá trình lão hóa khỏe mạnh - và một nghiên cứu mới đã xem xét kỹ lưỡng một số cơ chế tế bào chịu trách nhiệm cho mối liên hệ đó.
Theo Science Alert, nghiên cứu được thực hiện bởi các nhà khoa học từ Đại học Queen Mary London (QMUL) và Viện Francis Crick ở Anh. Họ sử dụng nấm men phân hạch làm tế bào thay thế cho tế bào người, phân tích cách liều lượng caffeine ảnh hưởng đến tuổi thọ của tế bào và khả năng chống chịu tổn thương của chúng.
Các nghiên cứu trước đây phát hiện caffeine có thể vận hành một công tắc sinh học gọi là TOR (mục tiêu của rapamycin), giúp điều chỉnh sự phát triển của tế bào để đáp ứng với thức ăn và năng lượng sẵn có.
Với những thí nghiệm mới nhất, các nhà nghiên cứu đã xác định caffeine không tương tác trực tiếp với TOR. Thay vào đó, nó kiểm soát TOR thông qua con đường AMPK, hoạt động giống một đồng hồ đo nhiên liệu cho tế bào, được kích hoạt khi mức năng lượng trong tế bào giảm.
AMPK đảm nhiệm một số chức năng quan trọng trong việc duy trì hoạt động của tế bào và giúp chúng chống lại sự hao mòn hiệu quả hơn. Giờ đây, chúng ta còn biết caffeine cũng có tác dụng tương tự.
Nhà di truyền học và sinh vật học Charalampos Rallis từ QMUL cho biết: "Khi các tế bào của bạn thiếu năng lượng, AMPK sẽ hoạt động để giúp chúng đối phó và kết quả của chúng tôi cho thấy caffeine giúp đảo ngược tình thế đó" .
Các nhà nghiên cứu phát hiện caffeine vận hành đòn bẩy TOR thông qua enzyme AMPK, tác động đến tế bào theo ba cách khác nhau: cách chúng phát triển, cách chúng sửa chữa DNA và cách chúng phản ứng với căng thẳng. Tất cả điều này góp phần giúp tế bào khỏe mạnh hơn trong thời gian dài hơn.
"Những phát hiện này giúp giải thích caffeine có thể có lợi cho sức khỏe và tuổi thọ. Chúng mở ra những khả năng thú vị cho các nghiên cứu trong tương lai về cách chúng ta có thể kích hoạt những tác động này trực tiếp hơn - thông qua chế độ ăn uống, lối sống hoặc các loại thuốc mới", nhà sinh hóa John-Patrick Alao từ QMUL cho biết.
Điều thú vị là nghiên cứu cũng đề cập đến sự tương đồng với các hợp chất khác được biết là ảnh hưởng đến quá trình lão hóa. Thuốc điều trị bệnh tiểu đường metformin hiện được xem xét như phương pháp giúp chúng ta duy trì vóc dáng tốt hơn trong thời gian dài hơn và thuốc này cũng hoạt động thông qua AMPK. Điều này cho thấy các loại thuốc có chứa caffeine có thể có tác dụng tương tự.
Mặc dù những phát hiện này rất hứa hẹn, Alao cảnh báo không nên đưa ra kết luận vội vàng. Một phần vì những phát hiện này được thực hiện trên tế bào nấm men chứ không phải tế bào người. Các nhà nghiên cứu vẫn đang nỗ lực tìm hiểu thêm về cách thức chính xác mà caffeine tương tác với AMPK và TOR.
"Vẫn còn một chặng đường dài để tìm ra một loại thuốc hoặc phương pháp điều trị mới. Chúng tôi cần phải nghiên cứu thêm", chuyên gia này chia sẻ.
Trong nhiều năm hành nghề y và từng giữ chức trưởng khoa dinh dưỡng của một bệnh viện lớn, tác giả Hạ Manh đã điều trị hơn 10.000 ca bệnh liên quan đến chế độ ăn uống không lành mạnh. Cuốn sách "Ăn chuẩn ít bệnh" (tập 1) được viết ra từ những kinh nghiệm chuyên môn của vị bác sĩ này, nó sẽ mang đến cho người bệnh những kiến thức hữu ích về dinh dưỡng, để xây dựng chế độ ăn hợp lý.