Thuốc quý chữa nhiều bệnh từ cây ké đầu ngựa mọc hoang
21/09/2025 12:00
Không chỉ nhiều tác dụng trong y học cổ truyền, y học hiện đại cũng xác nhận nhiều hoạt tính sinh học của ké đầu ngựa, đặc biệt là khả năng chống viêm, kháng khuẩn và chống oxy hóa.
Quả và lá ké đầu ngựa - Ảnh: BSCC
Nhiều hợp chất chữa bệnh độc đáo
Bác sĩ Quách Tuấn Vinh, Hội Đông y Việt Nam, cho biết ké đầu ngựa còn có tên gọi khác là thương nhĩ tử, xương nhĩ, thương nhĩ..., là cây thuộc họ Cúc, có vị cay đắng, tính ấm, hơi có độc.
Đây là loài cây thân cỏ mọc hoang dại ở nhiều nơi trên thế giới, bao gồm Việt Nam, Trung Quốc, Ấn Độ, Malaysia, Myanmar và Thái Lan, thường mọc ở những nơi đất hoang, ven đường, bãi cỏ, bờ sông.
Thân cây cao từ 50cm đến 1,5m, có lông cứng. Lá mọc so le, hình tam giác hoặc hình tim, viền lá có răng cưa nguyên. Cụm hoa đầu có hoa cái ở dưới, hoa đực ở trên. Quả có gai móc, dễ bám vào lông động vật hoặc quần áo người.
Ké đầu ngựa là một loại thuốc quý với nhiều tác dụng trong
Và khi được phơi khô - Ảnh minh họa
Những bài thuốc hiệu quả chữa bệnh
Bác sĩ Quách Tuấn Vinh cho biết trong Đông y sử dụng thân, lá, quả… của ké đầu ngựa để chữa bệnh. Ké đầu ngựa tính ấm, vị ngọt, đắng, hơi độc.
Y học dân gian thường dùng ké đầu ngựa trị các bệnh:
- Các bệnh về đường hô hấp: Viêm mũi dị ứng, viêm xoang, viêm mũi.
- Bệnh ngoài da: Chàm, viêm da cơ địa, mề đay…
- Phong tê thấp: Có tác dụng giảm đau, chữa các bệnh lý về khớp…
- Bổ thận: Chữa đau lưng mỏi gối, ù tai…
Cách sử dụng: Thuốc sắc, dùng thân lá quả ké đầu ngựa từ 6-12g sắc uống mỗi ngày. Sử dụng ngoài da: Nghiền thành bột hoặc nấu nước rửa vùng da bị bệnh.
Đặc biệt, có một số bài thuốc dùng ké đầu ngựa chữa bệnh hiệu quả như:
Chữa sỏi thận: Quả ké đầu ngựa 10g, mía 16g, kim tiền thảo 16g, cam thảo đất 6g. Sắc uống ngày 1 thang. Cách dùng: sắc với 600ml nước, cạn còn khoảng 250ml, uống 2 lần/ngày.
Chữa bệnh viêm mũi: Quả ké đầu ngựa 10g, tân di hoa 6g, bạc hà 4g, bạch chỉ 6g, cam thảo 3g. Cách dùng: sắc với 600ml nước, cạn còn khoảng 250ml, uống 2 lần/ngày. Công dụng: thông mũi, giảm đau đầu, trị sẹo.
Chữa mụn nhọt: Quả ké đầu ngựa 10g, kim ngân hoa 12g, bồ công anh 10g, cam thảo đất 8g. Cách dùng: sắc lấy nước uống hằng ngày. Có thể kết hợp bã thuốc đắp lên vùng da bị mụn nhọt. Công dụng: thanh nhiệt, giải độc, giảm viêm.
Chữa viêm xương khớp: Quả ké đầu ngựa 12g, cỏ xước 15g, xuyên khung 8g. Cách dùng: sắc với 700ml nước, lấy 300ml nước cốt, chia uống 2 lần/ngày. Công dụng: hoạt huyết, thông kinh lạc, giảm đau khớp.
Chữa rụng tóc: Quả ké đầu ngựa 10g, hà thủ ô đỏ 15g, cỏ mần trầu 12g. Cách dùng: đun nước xả đầu 2-3 lần/tuần. Công dụng: kích thích mọc tóc, giảm rụng tóc.
Chữa nhức đầu: Quả ké đầu ngựa 10g, bạch chỉ 10g, cam thảo 4g. Cách dùng: sắc lấy nước uống, uống 2 lần/ngày. Công dụng: tán phong, thông kinh lạc, giảm đau đầu.
Chữa bệnh viêm da cơ địa, ghẻ, mụn lở: Quả ké đầu ngựa 15g, bồ công anh 12g, rau má 15g. Sắc nước rửa vùng da bị tổn thương hằng ngày. Công dụng: sát khuẩn, giảm thiểu, chống viêm.
Lưu ý khi sử dụng
Liều lượng: Không sử dụng quá 20g ké đầu ngựa/ngày để tránh độc tính.
Thận trọng: Trẻ nhỏ, phụ nữ mang thai, người bị dị ứng.
Bào chế: Quả ké cần sao cháy gai trước khi sử dụng.
Tác dụng: Tùy theo cơ địa mỗi người mà bài thuốc phát huy tác dụng, vì vậy khi sử dụng các bài thuốc trên phải kiên trì.
Đến Thảo cầm viên tìm hiểu về cây thuốc, kiểng lá
Ngày 15-4, Thảo cầm viên mở triển lãm giới thiệu nhiều cây thuốc thông dụng cùng các loài kiểng lá, cây cảnh... đến người dân TP.HCM và du khách. Triển lãm kéo dài đến ngày 20-4.