Tăng thêm phương tiện cấp cứu ngoại viện: Không để cấp cứu đường thủy bị lãng quên

Tàu SAR cấp cứu hàng trăm ngư dân trên biển

Tại Vũng Tàu, hiện có Trung tâm Phối hợp tìm kiếm cứu nạn hàng hải khu vực III (gọi tắt là Trung tâm III) thuộc Trung tâm Phối hợp tìm kiếm cứu nạn hàng hải Việt Nam - Cục Hàng hải và Đường thủy Việt Nam.

Từ năm 2004 - 2005, Trung tâm III được trang bị hai tàu chuyên dụng tìm kiếm cứu nạn là SAR 272 và SAR 413. Trên hai tàu cứu nạn nói trên, mỗi tàu có phòng tiểu phẫu với dụng cụ sơ cấp cứu cần thiết ban đầu.

Trao đổi với Tuổi Trẻ, ông Lương Trường Phi, giám đốc Trung tâm III, cho biết tất cả thủy thủ đoàn đi làm việc trên hai con tàu nói trên đều được đào tạo về sơ cấp cứu y tế. Và đây là một trong các kỹ năng bắt buộc đối với mỗi thuyền viên, thủy thủ làm việc trên tàu cứu nạn.

"Khi nhận được lệnh điều động của cấp trên, bất kể thời gian, tàu của chúng tôi luôn sẵn sàng lên đường cứu người, chở người về đất liền cấp cứu", ông Phi nói.

Trung tâm III cho biết trong năm 2024 và 5 tháng đầu năm 2025, đơn vị này đã nhận được 151 thông tin cứu nạn, cứu hộ hàng hải. Trong đó, Trung tâm III cùng các đơn vị làm nhiệm vụ trên biển, các doanh nghiệp, tàu biển và ngư dân đã cứu được hơn 300 người Việt Nam và 30 người nước ngoài.

Thời gian vàng điều trị dễ bị bỏ lỡ

Tại Cần Giờ, chỉ có một trạm cấp cứu vệ tinh đặt tại Trung tâm Y tế huyện Cần Giờ, do đó người dân ở các khu vực gần phà Bình Khánh, phà Phú Nhơn muốn cấp cứu phải đi gần cả tiếng đồng hồ. Chính vì vậy, thời gian vàng điều trị cho người bệnh dễ bị bỏ lỡ.

Đặc biệt, tại xã đảo Thạnh An, ấp Thiềng Liềng, phương tiện vận chuyển bệnh nhân vào đất liền cấp cứu chủ yếu là tàu gỗ của ngư dân hoặc ca nô cấp cứu của chính quyền địa phương. Các phương tiện này còn thô sơ, người dân đi cấp cứu gặp rất nhiều khó khăn, đối diện nguy hiểm, nhiều trường hợp bị bỏ lỡ thời gian vàng điều trị.

Giấc mơ trên xã đảo Thạnh An

Người dân hỗ trợ nhân viên y tế cấp cứu một người bệnh ở xã đảo Thạnh An, huyện Cần Giờ, TP.HCM - Ảnh: DUYÊN PHAN

"Đò ngang cách trở" là tình trạng tại xã Thạnh An (huyện Cần Giờ) - xã đảo duy nhất của TP.HCM nằm tách biệt với đất liền, nên người dân có một nỗi lo lớn là thiếu phương tiện đi cấp cứu kịp thời.

Đánh cược với "tử thần"

Cả xã đảo chỉ có phương tiện cấp cứu duy nhất là chiếc ca nô của UBND xã vừa được trang bị. Vào những ngày mưa bão, sóng to gió lớn, cấp cứu trên xã đảo chẳng khác nào đánh cược với "tử thần". Ông Thanh Tùng, người dân trên xã đảo Thạnh An, kể hàng chục năm nay ông chính là người lái đò đưa khách từ xã đảo vào đất liền và ngược lại, trong đó có không ít người không may bị bệnh cần cấp cứu gấp.

"Trước đó, khi còn chưa có ca nô, mỗi lần có người dân cấp cứu tôi thường dùng ghe gỗ để chở bà con đi, tới bờ bên kia mất gần cả tiếng. Còn hôm nào phải đi cấp cứu vào những ngày mưa, bão đâu ai dám chạy. Giờ có ca nô nhưng lại nhỏ, y, bác sĩ cấp cứu và người bệnh đi mưa gió, đêm hôm cũng gặp nguy hiểm không kém", ông Tùng nói.

Không chỉ người dân Thạnh An, mà ngay cả với người dân ấp Thiềng Liềng cũng gặp nhiều khó khăn. Mắc bệnh đau dạ dày từ nhiều năm nay, bà Đinh Thị Tuyết Nga (53 tuổi) phải thường xuyên vào đất liền thăm khám và bốc thuốc.

Mỗi lần muốn đi khám, bà Nga bắt buộc phải thuê vỏ lãi với giá 300.000 đồng/lượt cả đi lẫn về, chưa tính tiền ăn uống. Nhớ lại một lần từng lên cơn đau bụng dữ dội phải đi cấp cứu, bà đã thuê vỏ lãi đến xã đảo Thạnh An để đi ké ca nô vô đất liền.

Lúc trở về Thiềng Liềng bằng vỏ lãi, trời bất ngờ đổ mưa kèm dông lớn, vỏ lãi nhỏ bé như muốn lật xuống biển khiến bà hoảng loạn. "Mong muốn cho bà con nơi đây có được chiếc tàu cấp cứu hiện đại, chúng tôi sống ở đảo cũng yên tâm bám biển", bà Nga tâm sự.

Tàu cấp cứu là ưu tiên số 1

Là bác sĩ trẻ được tăng cường đến xã đảo Thạnh An để chăm lo y tế cho bà con, bác sĩ Nguyễn Tuấn Anh cũng đã không ít lần xót xa khi thấy bà con vất vả đi cấp cứu. "Cấp cứu trên đất liền đã khó, cấp cứu ở xã đảo này lại còn khó gấp bội. Thạnh An cần nhanh chóng có được chiếc tàu cấp cứu hiện đại để người dân không còn sống trong cảnh lo sợ", bác sĩ Tuấn Anh nói.

PGS.TS Tăng Chí Thượng, giám đốc Sở Y tế TP.HCM, nói việc đầu tư tàu cấp cứu đường thủy đúng nghĩa tại xã đảo Thạnh An sẽ là ưu tiên số 1 nhằm "đảm bảo thực thi công bằng y tế giữa đất liền và xã đảo".

"Nếu chúng ta xem các clip giữa đêm khuya ca nô chở bệnh nhân lao ra giữa biển sấm chớp đì đùng đưa bệnh nhân vào đất liền cấp cứu, nếu chúng ta biết có người bệnh mất ngay trên ca nô cấp cứu và nếu chúng ta biết có người có thể được cứu sống nhưng đã qua "thời gian vàng" điều trị... thì chúng ta sẽ hiểu tại sao tàu cấp cứu là ưu tiên số 1 với Thạnh An nói riêng và vùng biển Cần Giờ nói chung", ông Tăng Chí Thượng nói.

Mô hình phù hợp

Ông Nguyễn Trọng Khoa, phó cục trưởng Cục Quản lý khám chữa bệnh (Bộ Y tế), cho rằng tàu cấp cứu hiện đại hoàn toàn phù hợp với những vùng sử dụng phương tiện chính là tàu thuyền, đáp ứng nhu cầu cấp cứu và khám chữa bệnh cho người dân. Theo ông Khoa, một số tỉnh phía Nam đã có kinh nghiệm cấp cứu đường thủy và có thể vận hành mô hình này.