Biểu hiện thường gặp và sai lầm trong điều trị nấm da

Việc hiểu đúng, phát hiện sớm và điều trị kịp thời sẽ giúp ngăn ngừa bệnh lan rộng trong cộng đồng.

Nhiễm nấm nhưng tưởng dị ứng

Một bệnh nhân 43 tuổi bị nấm da nhưng tưởng là dị ứng, nên đã thoa kem chống ngứa suốt nhiều tháng, dẫn đến tình trạng da bị mỏng và nấm lan rộng.

Ban đầu bệnh nhân phát hiện một vết mẩn đỏ nhỏ ở cẳng chân trái, kèm cảm giác ngứa nhẹ nên tự ý thoa kem chống ngứa. Vài tháng sau vết mẩn đỏ lan rộng, xuất hiện thêm nhiều đốm tròn lớn như đồng xu, kèm theo ngứa ở cả tay và chân, da tróc vảy, rát nóng.

Kết quả soi da và xét nghiệm tại khoa Da liễu - Thẩm mỹ da, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM cho thấy bệnh nhân bị nhiễm nấm dermatophytes ngoài da - thể thường gặp. Việc dùng sai thuốc không những không điều trị được nguyên nhân mà còn làm tổn thương da, khiến da bị mỏng, suy giảm miễn dịch tại vùng tổn thương, tạo điều kiện cho nấm phát triển mạnh hơn và lan rộng khắp hai cẳng chân và tay.

Nguyên nhân gây bệnh nấm da

Có hơn 30 loài nấm có thể gây bệnh, chủ yếu thuộc các chi Trichophyton, Epidermophyton, Microsporum, phân bố rộng khắp trên thế giới. Nhiệt độ thích hợp để vi nấm phát triển là khoảng 25 - 30 độ C. Các điều kiện thuận lợi khác bao gồm độ pH từ 6,9 - 7,2.

Trên cơ thể người, vi nấm thường phát triển tại các vùng da ẩm ướt, tiết nhiều mồ hôi, độ pH thuận lợi như bẹn, kẽ chân, thắt lưng, nách. Trẻ nhỏ thường bị nấm da đầu. Dưới kính hiển vi có thể thấy sợi nấm có vách ngăn, không màu, sinh sản chủ yếu bằng bào tử, một số loài có thể sinh sản hữu tính…

Nấm da là bệnh lý truyền nhiễm ngoài da có thể gặp ở mọi lứa tuổi.

Một số thể lâm sàng thường gặp của bệnh nấm da

Nấm da đầu

Vi nấm chủ yếu gây bệnh ở tóc, đôi khi cả da dầu cũng bị ảnh hưởng. Một số dạng lâm sàng:

Nấm đầu mảng xám: Vi nấm xâm nhập vào nang tóc, phá vỡ sợi tóc, sinh bào tử bao quanh sợi tóc khiến tóc xám đục, gãy, tạo thành các mảng tròn lan rộng.Nấm đầu chấm đen: Vi nấm làm sợi tóc bị yếu và gãy sát chân tóc, da đầu bị viêm với nhiều chấm đen.Nấm đầu lõm chén: Nhiễm trùng mạn tính vùng da đầu, tổn thương có hình lõm như chén, bờ hơi gồ, không đều, có thể có mủ ở chân tóc. Tóc không gãy nhưng kém bóng và có mùi hôi.Nấm đầu mưng mủ: Thường do T.mentagrophytes, M.canis gây ra. Các nang tóc bị viêm mủ quanh chân tóc, hậu quả là bị trụi tóc.

Nấm kẽ chân, kẽ tay

Thường gặp ở kẽ chân, liên quan đến việc đi giày kín, ra nhiều mồ hôi, lội nước hoặc bùn. Vị trí hay gặp là kẽ ngón 3 - 4. Da vùng kẽ bị bợt trắng, ngứa, có thể xuất hiện mụn nước ở rìa ngón, da bị trợt, loét, có vảy tiết. Tổn thương có thể lan dần, bàn chân sưng nề. Người bệnh có thể nổi hạch phản ứng ở vùng lân cận.

Nấm da tay, da chân

Người bệnh thường có biểu hiện tăng sừng ở lòng bàn tay hoặc bàn chân.

Nấm móng

Thường do vi nấm Trichophyton và Epidermophyton gây ra. Có thể ảnh hưởng đến một móng hoặc nhiều móng. Tổn thương thường bắt đầu từ bờ tự do của móng, khiến móng dày lên, vàng đục, biến dạng, dễ vỡ, có thể thấy mảnh vụn màu vàng. Tổn thương tiến triển làm móng tách khỏi nền móng và có thể lan sang các móng khác. Bệnh dai dẳng, dễ tái phát.

Hắc lào

Thường xuất hiện ở vùng đùi, bẹn, thắt lưng, cổ… Ban đầu tổn thương có ranh giới rõ, bờ đỏ, xuất hiện mụn nước nhỏ li ti ở viền. Theo thời gian tổn thương lan rộng, kích thước có thể từ 1 cm đến mảng lớn.

Cách phòng ngừa bệnh nấm da

Bảo vệ da, tránh làm tổn thương hoặc trầy xước.Vệ sinh da thường xuyên, tránh ra nhiều mồ hôi, tắm rửa sạch sẽ, giữ khô vùng da kín và có nhiều nếp gấp.Vệ sinh da đầu và tóc thường xuyên, tránh bụi bẩn, ẩm ướt, sử dụng dầu gội phù hợp.Giữ móng tay, móng chân sạch sẽ, cắt tỉa gọn gàng.Chọn quần áo và giày dép phù hợp, thoáng khí.

Ngoài ra:

Giữ môi trường sống sạch sẽ, khô thoáng, tránh nơi ẩm thấp chật hẹp.Không dùng chung đồ dùng cá nhân như khăn, quần áo, giày dép…Người bệnh cần được phát hiện sớm và điều trị đúng cách.Xử lý chất và vệ sinh đồ dùng của người bệnh đúng quy định để tránh lây nhiễm cho người khác.