Dự phòng, tầm soát tốt hơn nhưng vì sao đột quỵ không giảm?
Theo thống kê của Bộ Y tế, mỗi năm Việt Nam ghi nhận khoảng 200.000 ca đột quỵ. Năm 2024, riêng Bệnh viện Nhân dân 115 (TP.HCM) đã tiếp nhận hơn 17.000 ca, đây là con số cao nhất từ trước đến nay. Đáng nói, tỉ lệ người trẻ mắc đột quỵ ngày càng tăng.
Năm 2024, Bệnh viện Nhân dân 115 tiếp nhận hơn 17.000 ca đột quỵ, cao nhất từ trước đến nay - Ảnh: THU HIẾN
Theo các chuyên gia y tế, mặc dù kỹ thuật điều trị
Các bác sĩ điều trị bệnh nhân bị đột quỵ tại một bệnh viện trên địa bàn TP.HCM - Ảnh: DUYÊN PHAN
Vì sao số ca mắc đột quỵ không giảm?
PGS Thắng nói những năm gần đây mặc dù kỹ thuật điều trị bệnh nhân đột quỵ đã đạt nhiều bước tiến, người dân có ý thức hơn trong dự phòng nhưng do nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn đến tỉ lệ người mắc đột quỵ vẫn tăng.
Cụ thể, có nhiều yếu tố nguy cơ gây ra đột quỵ, trong đó đáng nói nhất là do không kiểm soát bệnh nền tốt. Phổ biến nhất là tăng huyết áp, tiểu đường và bệnh lý tim mạch bẩm sinh, mặc dù có thuốc điều trị nhưng nhiều người còn chủ quan không kiểm soát dẫn đến nguy cơ đột quỵ tăng.
Tiếp đến yếu tố nguy cơ gây đột quỵ hiện nay là do lối sống như hút thuốc lá, uống rượu, bia, nước ngọt, thừa cân, béo phì, lối sống lười vận động, căng thẳng, áp lực công việc...
"Đa phần những yếu tố nguy cơ này có thể dự phòng được. Khi đã phòng ngừa tốt, kiểm soát bệnh nền, thay đổi lối sống sẽ giảm nguy cơ đột quỵ rất nhiều", PGS Thắng nói.
PGS Thắng cũng băn khoăn dù điều trị số lượng bệnh nhân lớn, có đội ngũ bác sĩ giỏi nhưng trang thiết bị, máy móc tại bệnh viện hiện nay vẫn còn nhiều hạn chế, cần phải được đầu tư nhiều hơn. Đặc biệt là các bệnh viện tuyến cuối khi phải "gồng gánh" số lượng bệnh nhân đột quỵ lớn như hiện nay.
Việc đầu tư thêm các thiết bị máy móc như hệ thống máy DSA, MRI, công nghệ mới để tầm soát đột quỵ mới có thể tăng được chất lượng điều trị cho người bệnh.
Bác sĩ Trần Văn Sóng, giám đốc Bệnh viện Nhân dân 115 (TP.HCM), cho biết năm 2024 bệnh viện đã đầu tư trang thiết bị từ nguồn quỹ phát triển của bệnh viện trong đó có 2 máy CT, 1 máy MRI, 1 máy DSA để can thiệp mạch máu thần kinh.
Bác sĩ Sóng kiến nghị sớm được TP thông qua dự án đầu tư trang thiết bị, cơ sở vật chất cho bệnh viện, trong vòng 5 năm tới bệnh viện sẽ có nhiều thiết bị hiện đại trong chẩn đoán hình ảnh, phương tiện để phẫu thuật cho người bệnh ở mức hiện đại nhất.
PGS Nguyễn Anh Dũng, phó giám đốc Sở Y tế TP.HCM, cho hay dự kiến TP sẽ đầu tư 54.700 tỉ đồng cho các dự án y tế lớn trong giai đoạn 2026 - 2030.
Các dự án trọng điểm bao gồm xây mới khu khám và điều trị ban ngày cho Bệnh viện Nhân dân 115 và Bệnh viện Nhi đồng 1, đặc biệt là ưu tiên xây dựng Bệnh viện Chấn thương chỉnh hình, Bệnh viện Tâm thần, Bệnh viện Bệnh nhiệt đới...
Hơn 1.000 bệnh viện trong toàn quốc điều trị đột quỵ
Bác sĩ Trần Văn Sóng, giám đốc Bệnh viện Nhân dân 115, cho hay đến nay bệnh viện đã đào tạo, phát triển nguồn nhân lực, chuyển giao kỹ thuật chuyên sâu giúp hỗ trợ thành lập 96 đơn vị đột quỵ (hiện có hơn 1.000 bệnh viện điều trị đột quỵ trong toàn quốc).
Theo TS Võ Văn Tân, trưởng khoa nội thần kinh Bệnh viện Nhân dân Gia Định, thống kê của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) mỗi năm toàn cầu có 13,7 triệu người mất vì đột quỵ. So sánh với Thái Lan, tỉ lệ tử vong do đột quỵ tại Việt Nam cao gấp 1,5 lần, tử vong do nhồi máu não cao gấp 3 lần.
Bác sĩ Tân đánh giá công tác điều trị đột quỵ tại Việt Nam có nhiều tiến bộ, nhưng sau 10 năm đây vẫn là nguyên nhân tử vong hàng đầu. Đột quỵ ngày càng là gánh nặng của y tế Việt Nam do 4 nguyên nhân chính.
Thứ nhất, công tác dự phòng tiên phát và thứ phát chưa tối ưu. Thứ hai, điều trị đột quỵ cấp chuẩn chưa được áp dụng rộng rãi tại khắp các tuyến. Thứ ba, khả năng cập nhật kiến thức điều trị đột quỵ cấp còn hạn chế. Thứ tư, trình độ điều trị ở các tuyến chưa đồng đều, thiếu công tác chăm sóc sau đột quỵ.
Năm 2024, Bệnh viện Nhân dân 115 tiếp nhận hơn 17.000 ca đột quỵ, 15% tàn phế hoặc tử vong