Bệnh nhân điều trị ung thư tại Bệnh viện Ung Bướu TP.HCM - Ảnh: DUYÊN PHAN
Trong khi lò sản xuất Vào nơi pha chế thuốc phóng xạ mới ở Bệnh viện Chợ RẫyMáy chụp PET/CT của Bệnh viện Ung bướu tái hoạt động sau 1 năm ‘trùm mền’ vì thiếu thuốc phóng xạ
"Nhưng các phương pháp thay thế này, trong nhiều trường hợp, không đánh giá được toàn diện, đầy đủ sớm những thay đổi sau điều trị, bệnh tồn lưu hoặc tái phát, để đưa ra phác đồ điều trị thích hợp", bệnh viện này nêu rõ.
Trao đổi với Tuổi Trẻ, bác sĩ Cao Văn Khánh - trưởng khoa y học hạt nhân Bệnh viện Quân y 175 - chia sẻ hiện nay trung bình mỗi ngày bệnh viện chụp PET/CT cho khoảng 7 bệnh nhân và chụp 5 ngày/tuần.
Con số này chỉ mới đạt một nửa nếu được cung ứng đủ thuốc, chưa đáp ứng đủ nhu cầu riêng của bệnh viện.
"Hy vọng trong tương lai gần tại TP.HCM sẽ có thêm 1 - 2 hệ thống Cyclotron sản xuất dược chất phóng xạ, đủ cung cấp cho các đơn vị, đáp ứng được nhu cầu của người bệnh. Điều này nhằm giảm thời gian chờ đợi và sớm có kết quả phục vụ tốt hơn nữa công tác điều trị cho bệnh nhân", bác sĩ Khánh bày tỏ mong muốn.
Bệnh nhân điều trị ung thư tại Bệnh viện Ung Bướu TP.HCM - Ảnh: DUYÊN PHAN
Nghịch lý có thuốc nhưng không thể sử dụng
Trước tình hình nguồn cung thuốc phóng xạ gián đoạn kéo dài, từ cuối năm 2021, Sở Y tế TP.HCM từng có công văn gửi Cục Quản lý dược (Bộ Y tế) xin hỗ trợ cung ứng thuốc và đề cập tại TP.HCM ngoài Bệnh viện Chợ Rẫy còn có Công ty cổ phần y học Rạng Đông có thể sản xuất cung ứng thuốc phóng xạ 18F-FDG.
Chi nhánh sản xuất của công ty hiện đặt tại Trung tâm Nghiên cứu và triển khai công nghệ bức xạ trực thuộc Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam (Bộ Khoa học và Công nghệ) tại TP Thủ Đức.
Ngày 28-7, trao đổi với Tuổi Trẻ, đại diện Công ty cổ phần y học Rạng Đông cho biết hệ thống máy gia tốc Cyclotron sản xuất dược chất phóng xạ được xây dựng năm 2017 với vốn đầu tư 200 tỉ đồng, công suất có thể đảm bảo cung cấp đủ thuốc cho 10 hệ thống máy chụp PET/CT.
Mặc dù được Bộ Y tế cấp giấy chứng nhận đạt tiêu chuẩn thực hành sản xuất tốt (GMP) và cấp phép đăng ký lưu hành vào năm 2023, nhưng đến nay hệ thống sản xuất thuốc phóng xạ được đánh giá "hiện đại nhất Đông Nam Á" vẫn chưa thể sản xuất thuốc được do nhiều vướng mắc về pháp lý.
"Mỗi tháng chúng tôi phải bỏ tiền túi ra chi trả tiền bảo dưỡng, vệ sinh, bảo trì nhà xưởng, nhân công hơn 300 triệu đồng" - vị đại diện này buồn rầu nói.
Trước nghịch lý có nơi đủ điều kiện sản xuất thuốc nhưng không thể cung ứng, mới đây Sở Y tế TP.HCM tiếp tục có văn bản gửi đến Bộ Khoa học và Công nghệ phản ánh nhu cầu cấp bách về thuốc phóng xạ 18F-FDG.
Bác sĩ Nguyễn Hoài Nam - phó giám đốc Sở Y tế - nhận định đây là loại thuốc có tuổi thọ ngắn (dưới 12 giờ) và thời gian bán hủy ngắn nên việc sử dụng phải được tiến hành ngay sau khi sản xuất.
Việc vận chuyển thuốc từ các địa phương khác về TP.HCM là không khả thi, do đó TP.HCM chỉ có thể tự sản xuất hoặc mua thuốc từ các đơn vị sản xuất hoặc nhượng từ các bệnh viện có khả năng sản xuất.
Trong khi đó, theo kiến nghị của Sở Y tế thì lò sản xuất thuốc phóng xạ của Công ty cổ phần y học Rạng Đông tại TP.HCM đã được Bộ Y tế cấp phép đăng ký lưu hành. Tuy nhiên, địa điểm sản xuất trong quá trình thực hiện đang vướng các thủ tục về tài sản công nên chưa thể đưa dây chuyền sản xuất phóng xạ vào hoạt động.
"Sở Y tế đề nghị Bộ khoa học và Công nghệ hỗ trợ phối hợp thực hiện các thủ tục pháp lý để sớm đưa lò sản xuất này sớm đi vào hoạt động nhằm đảm bảo cung ứng thuốc 18F-FDG đáp ứng nhu cầu các cơ sở khám chữa bệnh" - văn bản của Sở Y tế kiến nghị.
Sản xuất thuốc tiêm phóng xạ chứa Fluorin 18 flurodeoxy glucose (18F-FDG) sử dụng để chụp ảnh PET/CT trong chẩn đoán và theo dõi hỗ trợ điều trị ung thư tại Công ty cổ phần y học Rạng Đông (TP Thủ Đức) - Ảnh: DUYÊN PHAN
Bộ Khoa học và Công nghệ nói gì?
Lý giải lý do chưa được Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam (Bộ Khoa học và Công nghệ) cấp phép hoạt động, đại diện Công ty cổ phần y học Rạng Đông cho biết do hợp đồng hợp tác khoa học kỹ thuật giữa đơn vị và Trung tâm Nghiên cứu và triển khai công nghệ bức xạ chưa phù hợp theo quy định tại Luật Quản lý, sử dụng tài sản công năm 2017. Do đó đã tạm dừng các hoạt động sản xuất thuốc phóng xạ.
"Mới đây, Bộ Khoa học và Công nghệ đã tổ chức đoàn thanh tra để xem xét, rà soát lại quy trình cấp phép hoạt động sản xuất thuốc cho công ty. Sau đó tiếp tục chỉnh đề án xin ý kiến Bộ Tài chính" - vị này cho biết.
Công ty này cũng đã kiến nghị các cơ quan chuyên môn của Bộ Khoa học và Công nghệ tạo điều kiện để hệ thống máy gia tốc được phép hoạt động sản xuất thuốc phóng xạ.
Trao đổi với Tuổi Trẻ về vấn đề này, ông Trần Chí Thành, viện trưởng Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam (VINATOM), cho hay đơn vị đã nhận được báo cáo của Công ty cổ phần y học Rạng Đông chi nhánh tại TP.HCM về việc chưa thể đưa dây chuyền sản xuất thuốc 18F-FDG vào hoạt động.
Nguyên nhân do một số thủ tục liên quan đến quản lý tài sản công do địa điểm sản xuất của công ty nằm trong khuôn viên thuộc Trung tâm Nghiên cứu và triển khai công nghệ bức xạ (Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam).
Ông Thành cho hay ngay sau khi có báo cáo của công ty, viện đã báo cáo với Bộ Khoa học và Công nghệ để giải quyết thủ tục theo quy định của pháp luật.
Ông cũng khẳng định sản xuất thuốc 18F-FDG rất quan trọng trong việc khám chữa bệnh cho người dân nên viện rất quan tâm, chú trọng, đôn đốc thực hiện giúp công ty sản xuất cung ứng trở lại.
"Hiện nay không có vướng mắc gì trong quá trình xử lý các thủ tục liên quan. Tuy nhiên, do những thủ tục,
Bệnh nhân chụp PET/CT tại Bệnh viện K - Ảnh: BVCC
Chờ lâu, bệnh viện khuyên người bệnh "suy nghĩ kỹ"
Theo ghi nhận của Tuổi Trẻ, tại một số bệnh viện ở TP.HCM, số lượng người dân đăng ký chụp PET/CT hiện đã quá tải. Chiều 19-7, tại Bệnh viện Ung bướu nườm nượp người dân xếp hàng dài đợi tới lượt đăng ký chụp PET/CT cho người nhà bị ung thư.
Tại bàn hướng dẫn chụp PET/CT, một nhân viên tư vấn cho hay nếu đăng ký danh sách thì bệnh nhân phải chờ hơn nửa tháng nữa mới được chụp (tức đầu tháng 8).
Số lượng người dân đến đăng ký đông, nhân viên tư vấn tại đây liên tục giải thích: "Hiện tại, lượng người đăng ký chụp PET/CT rất đông, mọi người đăng ký phải chờ khá lâu mới được chụp.
Chính vì vậy, hãy suy nghĩ kỹ rồi đăng ký, mong mọi người thông cảm". Nghe thông báo, nhiều người chờ đợi mấy tiếng đồng hồ để đăng ký đều thẫn thờ, ngập ngừng tự hỏi: "Phải chờ lâu vậy sao?".
Anh T.H.H. (36 tuổi, ngụ quận Bình Thạnh) cho biết người nhà sau khi điều trị ung thư nghi ngờ có dấu hiệu tái phát, do đó anh tới Bệnh viện Ung bướu đăng ký chụp PET/CT để kiểm tra lại cho chắc ăn.
"Người đăng ký chờ khá đông, tôi đã phải ngồi chờ gần hai tiếng mới đến lượt đăng ký, sau khi đăng ký được rồi vẫn phải chờ hơn nửa tháng nữa mới được chụp. Rất sốt ruột!", anh H. kể.
Tương tự, tại khu vực đăng ký chụp PET/CT của Viện ung bướu và y học hạt nhân Bệnh viện Quân y 175, nhiều người ngán ngẩm lắc đầu sau khi nghe nhân viên tư vấn cho biết có đăng ký cũng chưa thể chụp PET/CT. Chẳng hạn như chồng chị H.K.B., sau khi đăng ký phải chờ tới qua tuần sau, khi bệnh viện thông báo hẹn lịch mới có thể chụp.
Hà Nội đáp ứng nhu cầu chụp PET/CT cho người bệnh
Theo tìm hiểu, ngoài Bệnh viện Chợ Rẫy, hiện Cục Quản lý dược (Bộ Y tế) đã cấp giấy đăng ký lưu hành cho ba thuốc phóng xạ của các công ty gồm: Công ty cổ phần y học Rạng Đông chi nhánh TP.HCM và Hà Nội (18F-FDG), Trung tâm chiếu xạ Hà Nội (Vinatom FDG).
Ngoài ra, tại Hà Nội có Trung tâm máy gia tốc (Bệnh viện trung ương Quân đội 108) cũng sản xuất dược chất phóng xạ 18F-FDG phục vụ chẩn đoán ung thư. Bệnh viện này cũng đang hỗ trợ một số bệnh viện trên địa bàn Hà Nội chụp PET/CT cho bệnh nhân.
Đại diện Bệnh viện K cho biết hiện đơn vị chưa có dây chuyền sản xuất thuốc 18F-FDG mà đang đặt hàng ở các đơn vị cung ứng. Theo vị này, nguồn cung ứng thuốc đảm bảo nhu cầu sử dụng, đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh cho bệnh nhân.
Hệ thống chẩn đoán có thể thay thế chụp PET- CT phát hiện ung thưLink nội dung: https://www.vanhien.info/can-thuoc-phong-xa-chan-doan-ung-thu-benh-nhan-lai-gap-kho-a2547.html